نگاهی به «فلسفه زبان» نوشته کالین مک‌گین
در میان شاخه‌های مختلف فلسفه تحلیلی، درک و فهم فلسفه زبان به دلیل درگیری این حوزه با مباحث انتزاعی و ذهنی طاقت‌فرساست و خواننده علاقه‌مند نیازمند کتاب‌هایی کمکی است که پیچیدگی‌های متون اصلی را کاهش دهند و فهم این مباحث را برای خواننده عادی راحت‌تر سازند. برای مثال، وقتی سؤالاتی از این دست را مطرح می‌کنیم که معنای واژه‌ها چیست؟ ارتباط نام‌ها و اوصافشان چگونه تعیین می‌شود؟ ما چگونه با واقعیت ارتباط برقرار می‌کنیم؟ نسبت واژه‌ها با معنا و مرجعشان چیست؟، با مجموعه‌ای از پرسش‌های کم‌وبیش غیرعینی سروکار داریم که یافتن پاسخی برای آنها کار آسانی نیست. کتاب فلسفه زبان، نوشته کالین مک گین (Colin McGinn)، با صورت‌بندی خوبی که به کار بسته است، به مطالب مهم فلسفه زبان از جمله معنا، مرجع، اسامی خاص، وصف‌های معین، نمایه‌ها، تعریف صدق، رابطه صدق و معنا، و... به دقت می‌پردازد و به نظریه‌پردازان آنها همچون فرگه، کریپکی، اوانز، پاتنم، تارسکی، دیویدسُن و گرایس ارجاع می‌دهد. یکی از اهداف نویسنده کتاب، که تا حد قابل قبولی از عهده انجام آن برآمده است، ساده‌سازی این نظریات بدون کاستن از دقت و عمقشان است. البته، ارزیابی انتقادی مباحث نیز به منظور اندیشه‌ورزی و بحث و گفت‌وگوی بیشتر در میان آنها گنجانده شده است.
نویسنده کتاب، ده متن کلاسیک در فلسفه زبان را گلچین و با توضیحاتی که درخصوص آنها ارائه کرده، جغرافیای این رشته را تنقیح کرده است. ممکن است این پرسش مطرح شود که چرا نویسنده تنها سراغ برخی متون فلسفه رفته و بقیه را مسکوت گذاشته است؟ مک گین تصریح می‌کند که نظریه‌پردازان کلاسیک این حوزه، بیشتر کسانی هستند که درباره‌شان مطالعه کرده و با آنها ارتباط برقرار کرده است. وی سعی کرده با بیان و تشریح نظریات آنها زوایای جدیدی برای تعمق بیشتر بگشاید. بررسی زمینه‌های تاریخی، پیدایش و نحوه انبساط نظریات مذکور مواردی است که نویسنده کتاب بدان‌ها پرداخته است.
کالین مک گین، فیلسوف انگلیسی و استاد دانشگاه‌های آکسفورد، راتگرز و می‌امی، شهرتش را مدیون آثاری است که در حوزه فلسفه ذهن نوشته است و از آنجا که مدعی است که انسان لازم نیست مسأله آگاهی را حل کند، او را رمز و رازگرای نو (Mysterianism New) نامیده‌اند. وی بیش از بیست عنوان کتاب در حوزه‌های مختلف فلسفه نگاشته است، که از آن میان می‌توان خصوصیات ذهن (۱۹۸۲)، مسأله آگاهی (۱۹۹۱)، آگاهی و متعلقاتش (۲۰۰۴) و معنای انزجار (۲۰۱۱) را نام برد. کتاب فلسفه زبان جدید‌ترین اثر مک کین است که انتشارت دانشگاه ام‌آی‌تی در ژانویه ۲۰۱۵ آن را به زبان انگلیسی در ۲۵۰ صفحه منتشر شده است.
استفان شفر (Stephen Schiffer)، استاد فلسفه دانشگاه نیویورک درباره این کتاب می‌‌نویسد: «مک گین استعداد رشک‌آوری در توضیح متون سخت دارد بی‌آن‌که آنها را گنگ سازد، بلکه همچنان به طرز چشمگیری شهودی و در دسترسند. اگرچه ممکن است را‌ه‌های دیگری نیز برای بیان یک مطلب وجود داشته باشد، اما روش او به گونه‌ای است که هر کس آرزو می‌کند آن را بیاموزد. حتی فیلسوفی حرفه‌ای که سال‌ها در فلسفه زبان به تدریس مشغول بوده و کار کرده است، وضوح بخشی زیادی در آن یافته و به طور کلی آن را ستایش آمیز می‌داند.»
کتاب مک گین در ده فصل نوشته شده که هر فصل یک نظریه‌پرداز را مورد بررسی قرار می‌دهد. برخی عناوین این کتاب عبارتند: فرگه و معنا و ارجاع، کریپکی و نام‌ها، راسل و اوصاف معین، دانلان و تمایز، کاپلان و متعینات، اوانز و فهم متعینات و.... اگر می‌خواهید جدید‌ترین اثر این فیلسوف معاصر را بخوانید و با مقایسه آن با کتاب‌های ترجمه شده فارسی به دید روشن‌تری نسبت به فلسفه زبان دست یابید، خواندن این کتاب را از دست ندهید. (منبع: ایبنا)
نظر شما
