در چارچوب این نشست فوقالعاده، اجلاس وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی روز یکشنبه با سخنرانی وزیر خارجه اندونزی به عنوان دولت میزبان آغاز به کار کرد. دکتر محمد جواد ظریف که ظهر دیروز در رأس هیئتی برای شرکت در نشست فوقالعاده سران اسلامی در خصوص قدس و مسجدالاقصی وارد جاکارتا شده بود، در این اجلاس حضور داشت. وزیر خارجه اندونزی در سخنان افتتاحیه خود با اشاره به اینکه این نخستین اجلاس فوقالعاده سران اسلامی است که ویژه قدس و مسجدالاقصی برگزار میشود، گفت صلح در خاورمیانه تا هنگامی که مسئله فلسطین حل نشود، برقرار نخواهد شد. در ادامه اجلاس وزرای خارجه اسلامی در جاکارتا، ریاض المالکی، وزیر خارجه دولت فلسطین، به ایراد سخنرانی پرداخت. المالکی در سخنرانی خود با اعلام اینکه قدس در شرایط استعماری قرار دارد، به ادامه شهرکسازی در قدس، جلوگیری از ورود مسلمانان به حرم قدس شریف، حمله به نمازگزاران و ترور فلسطینیان به عنوان برخی از ابعاد سیاست استعماری رژیم اسرائیل در قدس و فلسطین اشاره کرد. ریاض المالکی خواهان برخورد جمعی و قاطع کشورهای اسلامی با اقدامات استعماری رژیم اسرائیل شد.
در ادامه اجلاس، ایاد مدنی، دبیرکل سازمان همکاری اسلامی، سخنان خود را آغاز کرد. وی با تشکر از اندونزی به خاطر میزبانی اجلاس و هیئتهای شرکت کننده به خاطر شرکت در اجلاس فوقالعاده سازمان، سخنان خود را آغاز کرد. ایاد مدنی با تأکید بر ضرورت از سرگیری روند صلح، گفت: «بدون اتحاد داخلی فلسطینیها، شرایط لازم برای تحقق حقوق فلسطینیها و موفقیت روند صلح فراهم نمیشود». در ادامه، حسن کلیب، معاون بین الملل وزارت امور خارجه اندونزی و رئیس اجلاس کارشناسان ارشد، گزارشی از جلسه صبح کارشناسان ارشد ارائه کرد.
از نکات جالب توجه نشست دیروز این بود که در حاشیه این نشست و در قالب عکسهای یادگاری وزرا، ظریف و عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان سعودی با یکدیگر دست دادند. این اتفاق البته بسیار کوتاه و گذرا بود و دیالوگ خاصی بین دو طرف برقرار نشد و تنها سلام و احوالپرسی میان دو طرف رد و بدل شد. ظریف در پاسخ به سوالی در این زمینه گفت: «در یک لحظه با یکدیگر رو در رو شدیم و هیج کدام اول به سمت دیگری نرفتیم». گفتنی است وزیر خارجه ایران در سخنرانی خود در اجلاس جاکارتا اشاره کرد جمهوری اسلامی با وجود اینکه میداند فشارهایی که در دهههای اخیر علیه ایران اعمال شده محصول حمایت از آرمان فلسطین بوده است، به این سیاست ادامه خواهد داد. وی گفت: «وضعیت فلسطین بیش از پیش قربانی استفاده از زور توسط صهیونیستها شده و ادامه اشغال وحشیانه اسرائیل، مهمترین اصول حقوق بین الملل در خصوص حمایت از حقوق بشردوستانه را نقض کرده است». ظریف افزود: «رژیم اسرائیل برای سرپوش گذاشتن بر برنامه توسعهطلبانه خود جهت تغییر وضعیت مسجدالاقصی و اطراف آن، در پوشش اقدامات افراطگرایان صهیونیست، در حال اعمال سیاست خود در زمینه تغییر ترکیب جغرافیائی و یهودیسازی مسجدالاقصی و قدس است».
وزیر خارجه ایران در ادامه تأکید کرد: «شورای امنیت به دلایل متعدد به ویژه سیاستهای یکی از اعضای دائم خود متاسفانه در جهت انجام مسئولیت خود بر اساس منشور ملل متحد اقدامی نکرده و اجازه داده است این تهدید برای صلح و امنیت بین المللی ادامه یابد». ظریف با بیان اینکه ما به عنوان مسلمانان باید اختلافات خود را کنار بگذاریم و به دنبال اقدامات عملی برای پایان دادن به تمامی مظاهر اشغال فلسطین در یک چارچوب سازمانی باشیم، اظهار داشت: «به عنوان یک گام در مسیر آزادی کامل فلسطین، مانع تحقق تلاشهای غیر قانونی اشغالگران اسرائیلی برای تغییر ماهیت شهر اشغال شده قدس شویم». وی همچنین گفت: «مسئله فلسطین و قدس شریف در قلب و مرکز توجه و اولویت اصلی ما در سازمان همکاری اسلامی قرار دارد و باید بتوانیم به وعدههای خود در این زمینه جامه عمل بپوشانیم. ما امروزه با مسائل مختلفی سر و کار داریم، اما هیچ امری نباید ما را از توجه به موضوع اصلی و فلسفه وجودی سازمان همکاری اسلامی منحرف کند».
نشست جاکارتا، امروز با حضور برخی سران کشورهای عضو و سخنرانی آنها ادامه پیدا کرد و به پایان رسید. در پایان نشست امروز، پیش نویس قطعنامه و بیانیه جاکارتا درباره فلسطین و قدس شریف به تصویب حاضران در نشست رسید. جوکو ویدودو رئیس جمهور اندونزی، عمر البشیر رئیس جمهور سودان و ممنون حسین رئیس جمهور پاکستان، محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، سامح شکری وزیر خارجه مصر، معاون نخست وزیر قطر، نومان کورتولماز معاون نخست وزیر ترکیه، عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان، وزرای خارجه افغانستان، بحرین، تاجیکستان، موریتانی و سیرالئون و همچنین ایاد امین مدنی، دبیرکل سازمان همکاریهای اسلامی از جمله مقامات شرکت کننده در این نشست بودند. دیگر اعضای این سازمان نیز در سطوح مختلف در این نشست شرکت کرده بودند. در این نشست ۶۰۵ هیأت از ۵۷ کشور عضو سازمان همکاریهای اسلامی و دو سازمان بین المللی حضور یافتند و بیش از ۶۰۰ خبرنگار، عکاس و تصویربردار این مراسم را پوشش دادند.