سایه سنگین اختلافات بر سر اجلاس سران اتحادیه عرب
سران کشورهای عربی امروز در پایتخت موریتانی گرد هم می‌آیند تا درباره شماری از مسائل منطقه، از جمله سوریه، لیبی و ایران به گفت و گو بپردازند. در این میان، اخبار و گزارش‌های رسانه‌های بین المللی حاکی از وجود اختلاف نظرهای شدید میان شرکت کنندگان، به ویژه درباره این موضوع است که چه گروهی می‌بایست نمایندگی سوریه را در این اتحادیه بر عهده بگیرد. «میدل ایست مانیتور» در گزارشی می‌نویسد اجلاس سران اتحادیه عرب در حالی امروز در نواکشوت، پایتخت موریتانی برگزار می‌شود که وزرای خارجه کشورهای عضو از روز شنبه برای تدوین دستور کارهای اجلاس جاری در همان شهر به سر می‌بردند. انتظار می‌رود که اوضاع سوریه و لیبی، بخش اصلی دستور کار اجلاس سران را تشکیل دهد.
با این وجود، گزارش‌ها حاکی از آن است که اجلاس جاری سران، شاهد اختلاف نظرهای شدیدی میان کشورهای عضو اتحادیه است. در همین راستا، منابع نزدیک به نشست وزرای خارجه گفته‌اند که شرکت کنندگان، درباره اینکه کرسی سوریه در این اتحادیه به چه گروهی واگذار شود، با یکدیگر اختلاف دارند. بر این اساس، در شرایطی که برخی از کشورهای عضو خواستار اعطای این کرسی به معارضین سوری هستند، دیگر کشورها با چنین حرکتی مخالف هستند. گفتنی است در سال ۲۰۱۱، وزرای خارجه اتحادیه عرب تصمیم گرفتند که به واسطه آغاز بحران داخلی در سوریه، عضویت این کشور را به حال تعلیق درآورند. هرچند منابع مذکور دقیقاً اشاره نکرده‌اند که کدام کشورها اکنون موافق و مخالف حضور دولت سوریه هستند، اما برخی اخبار تأیید نشده حاکی از آن است که موریتانی به عنوان کشور میزبان، کرسی مذکور را در اختیار نماینده حکومت قانونی سوریه قرار داده و این اقدام، موجب نارضایتی برخی از دیگر اعضا شده است.
در همین راستا، هشت کشور مصر، الجزایر، عمان، لبنان، فلسطین، لیبی، تونس و جیبوتی با حضور معارضین سوری در نشست اتحادیه عرب مخالفت کرده‌اند. این در حالی است که کشورهای عربستان، کویت، بحرین، قطر، یمن و سودان، با حضور معارضین موافق بوده‌اند. همچنین گفته می‌شود کشورهای امارات، موریتانی، اردن، مغرب، اریتره و سومالی، در این زمینه رأی ممتنع داده‌اند. این اختلاف نظرها و دودستگی میان اعضا، در شرایطی است که در سال‌های گذشته، نسبت به حضور معارضین در نشست اتحادیه عرب، همسویی بیشتری میان کشورهای عضو وجود داشت. بر همین اساس، به نظر می‌رسد ناکامی‌های مکرر گروه معارض و تروریستی در سوریه، سبب شده اقبال نسبت به آن‌ها در میان کشورهای عربی کاهش پیدا کند. افزون بر این، باید اشاره کرد که تصمیم برخی از رهبران کشورهای عربی برای عدم شرکت در اجلاس موریتانی، سبب شده نشانه‌های اختلاف میان اعضا، بیش از پیش بروز پیدا کند. محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، فؤاد معصوم رئیس جمهور عراق، عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر، سلطان قابوس پادشاه عمان و عبدالله دوم پادشاه اردن، از شرکت در این نشست خودداری کرده‌اند. این در حالی است که حتی رهبران بحرین، امارات و عربستان نیز در نشست موریتانی شرکت نخواهند کرد.
با این حال، ظهر امروز (دوشنبه)، برخی منابع خبری، بخش‌هایی از متنی که قرار است به عنوان بیانیه پایانی اجلاس موریتانی مورد تصویب قرار گیرد را منتشر کردند. رهبران عرب در این پیش نویس بر محوریت مسئله فلسطین، حمایت از پایداری مردم فلسطین در برابر تجاوزات اسرائیل و افزایش تلاش‌ها برای حل فراگیر و دائم مسئله فلسطین براساس طرح صلح عربی و قوانین بین المللی تأکید می‌کنند. همچنین قرار است سران اتحادیه عرب در بیانیه نواکشوت از طرح فرانسه برای برگزاری نشست بین الملی صلح قبل از پایان سال جاری میلادی استقبال کنند، این طرح راه را برای توقف تمامی شهرک‌سازی‌های اسرائیل و تحقق رؤیای فلسطینی‌ها در تشکیل کشور مستقل به پایتختی قدس شرقی هموار می‌سازد. سران اتحادیه عرب همچنین خواهان اجرای قطعنامه‌های بین المللی برای پایان اشغالگری اسرائیل و عقب‌نشینی کامل از اراضی عربی شامل جولان سوریه و اراضی اشغال شده در جنوب لبنان تا مرزهای چهارم ژوئن ۱۹۶۷ خواهند شد.
در موضوع لیبی، رهبران عرب از طرف‌های لیبیایی خواهند خواست تا برای بازسازی دولت جدید و مقابله با گروه‌های تروریستی تلاششان را افزایش دهند. این رهبران از طرف‌های یمنی نیز خواهند خواست تا منطق مذاکره را ترجیح دهند و برای خروج از مذاکرات کویت با نتایج مثبتی که امنیت و ثبات را به یمن بازگرداند تلاش کنند. آن‌ها ابراز امیدواری خواهند کرد که برادرانشان در سوریه به راهکار سیاسی دست یابند که بر حفظ وحدت، ثبات و استقلال این کشور تأکید دارد. در موضوع عراق نیز سران اتحادیه عرب بر حمایت از عراق برای حفظ وحدت و تمامیت ارضی و کمک به این کشور جهت مقابله با گروه‌های تروریستی و آزادسازی مناطق این کشور تأکید خواهند کرد. رهبران عرب از پیشرفت حاصل شده در آشتی ملی در سومالی و بازسازی نهادهای حکومتی استقبال و با سودان برای تقویت صلح و توسعه این کشور اعلام همبستگی خواهند کرد. آن‌ها همچنین از روند مذاکرات ملی و تلاش‌ها درباره طرح سودان برای امنیت غذایی در کشورهای عربی استقبال خواهند کرد. سران اتحادیه عرب بر تحکیم و تقویت ارزش‌های همبستگی میان کشورهای عربی و حمایت از توانایی‌های بشری و مقابله با تندوری از طریق احترام به حقوق بشر و افزایش نقش زنان تأکید خواهند کرد.
طبق معمول، بخشی از بیانیه این اتحادیه نیز به طرح ادعاهایی علیه ایران اختصاص خواهد یافت و رهبران اتحادیه عرب، بار دیگر مدعی دخالت ایران در امور کشورهای خود هستند. رهبران عرب در بند مربوط به «مداخلات» ایران در امور کشورهای عربی تأکید دارند که روابط همکاری میان این کشورها و ایران باید براساس حسن همجواری و امتناع از زور و تهدید باشد. در رابطه با رژیم اسرائیل نیز سران اتحادیه عرب از اسرائیل می‌خواهند تا به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای پیوسته و تأسیسات و برنامه‌های هسته‌ای خود را تحت نظارت بین المللی قرار دهد. این رهبران بر خاورمیانه عاری از سلاح کشتار دسته‌جمعی تأکید خواهند کرد.
نظر شما
