ادعاهای مکرر مسعود بارزانی درباره ضرورت استقلال کردستان عراق
همزمان با آماده‌سازی تدارکات لازم برای انجام عملیات آزادسازی موصل عراق از اشغال گروه تروریستی داعش و در شرایطی که هماهنگی طیف‌های مختلف عراقی برای انجام موفقیت‌آمیز این عملیات بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته، مقامات ارشد اقلیم کردستان عراق بار دیگر ضمن سوءاستفاده از موقعیت، بر تمایلات جدایی‌طلبانه خود تأکید کرده و قصد دارند آزادسازی موصل را به کلید تصرف قلمروهای بیشتر در عراق تبدیل کنند. در همین راستا، مسعود بارزانی، رئیس اقلیم خودمختار کردستان عراق، ضمن بیان این ادعا که اقلیم کردستان راهی جز استقلال ندارد، تأکید کرد که این اقلیم هیچ راهی جز استقلال ندارد و تمامی طرف‌های کرد باید با «خواسته‌های مردم» مسئولانه برخورد کنند.
مسعود بارزانی در بیانیه‌ای به مناسبت هفتادمین سالروز تأسیس حزب دموکرات کردستان گفت: «ما هیچ راهی جز استقلال پیش رویمان نیست. پیشمرگ‌ها نسبت به دیگر افراد و طرف‌ها حق بیشتری برای اتخاذ تصمیمات درباره تعیین سرنوشت مردم کردستان دارند؛ چرا که آن‌ها با جان و روح و خون خود از کردستان محافظت می‌کنند». بارزانی ابراز امیدواری کرد که طرف‌های کرد از جمله حزب دموکرات کردستان «حساس بودن این مرحله را در اولویت قرار بدهند» و برای موفقیت طرحی که اخیراً برای حل بحران این اقلیم مطرح شده، تلاش کنند. وی از تمامی طرف‌ها خواست به خواسته‌های مردم مسئولانه پاسخ دهند.
این اظهارات را باید تازه‌ترین نشانه از تمایل بارزانی و حلقه نزدیکان وی در اقلیم کردستان برای استفاده از فرصت موجود و محقق ساختن رویاهای جدایی‌طلبانه خود دانست. سه روز پیش نیز برت مک گورک، فرستاده ویژه اوباما که به عراق سفر کرده بود، با بارزانی دیدار و گفت‌و‌گو کرد که در آن دیدار نیز بحث‌هایی مشابه از سوی رئیس اقلیم کردستان عراق مطرح شد. در همین راستا، آنچه بیش از هر چیز مورد توجه ناظران قرار گرفت، مواضع آشکار و علنی بود که بارزانی درباره آینده موصل و کل عراق مطرح کرده و در آن، بر عدم پذیرش برنامه‌های دولت مرکزی تأکید کرده بود. بر اساس بیانیه‌ای که دفتر ریاست اقلیم کردستان عراق منتشر کرد، بارزانی حضور در عملیات آزادسازی موصل را مشروط به این کرده که نیروهای پیشمرگه در مناطقی که آزاد می‌کنند، مانده و از آن‌ها خارج نشوند. بر اساس این بیانیه، بارزانی در دیدار با مک گورک خواستار مشخص شدن دقیق نقش کردها پس از آزادسازی موصل شده و در این چارچوب، بر ضرورت حصول یک توافق کامل با آمریکا درباره جزئیات این نقش پس از شکست داعش در موصل تأکید کرده است. بارزانی همچنین تأکید کرده که نیروهای پیشمرگه از مناطقی که کردنشین هستند و توسط این نیروها آزاد می‌شوند، خارج نخواهند شد.
افزون بر این، گزارش رسانه‌های محلی حاکی از آن بوده که بارزانی در جریان جلسه با مک گورک گفته موصل پس از آزادسازی دیگر پذیرای نظم سابق نخواهد بود و «به منظور تأمین منافع مردم موصل»، باید تغییرات جدی و اساسی در این نظم ایجاد شود. این اظهارات بارزانی و بیانیه منتشره از سوی دفتر وی، بر نگرانی‌های از پیش موجود درباره احتمال بروز منازعات جدید در عراق پس از آزادسازی موصل، صحه می‌گذارد. چند روز پیشتر از دیدار بارزانی و مک گورک، روزنامه واشنگتن پست با انتشار تحلیلی هشدار داد، با توجه به تمایل نداشتن برخی گروه‌های عراقی، به ویژه کردها، برای پذیرش اقتدار مجدد دولت مرکزی، این امر می‌تواند سبب شود گروه‌هایی که تاکنون در مقابل داعش با یکدیگر متحد بودند، در مقابل هم قرار گیرند. این روزنامه اشاره کرد که در جریان مبارزه با داعش، نیروهای پیشمرگه کرد توانستند بر سرزمین‌هایی تسلط پیدا کنند که تا پیش از ظهور داعش، تحت کنترل دولت مرکزی عراق قرار داشت و به این ترتیب، قلمرو تحت کنترل کردهای عراق اکنون حدود ۵۰ درصد افزایش یافته است.
پیش از آن و در اوایل ماه جاری نیز نیچروان بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم خودمختار کردستان عراق، در مصاحبه‌ای با «صدای آمریکا» به موضوع آزادسازی موصل و دوران پس از بیرون راندن داعش از این شهر اشاره کرده و بار دیگر بر استقلال منطقه کردستان و جدایی از عراق اصرار ورزیده بود. بارزانی در پاسخ به اینکه نیروهای کرد چه نقشی در آزادسازی موصل خواهند داشت، گفت: «برای ما در منطقه کردستان عملیات موصل بسیار مهم است، زیرا موصل شهری است که به اربیل و دهوک نزدیک است و تا حد زیادی بر کرکوک هم تأثیر دارد؛ بنابراین، ما به عنوان منطقه کردستان، عملیات آزادسازی موصل را بسیار مهم می‌بینیم. به طور حتم نیروی پیشمرگه در این عملیات نقش اساسی خواهد داشت. بدین منظور با بغداد، نیروهای ائتلاف بین‌المللی و به ویژه با آمریکا هماهنگی داریم. اکنون در مرحله طراحی نقشه عملیات قرار داریم. پس از طرح نقشه عملیات آزادسازی موصل و روشن شدن اینکه هر طرفی چه نقشی خواهد داشت، عملیات شروع می‌شود».
بارزانی در بخش دیگری از این مصاحبه گفت: «به نظر من، استقلال منطقه کردستان حق ملت ماست. حق تعیین سرنوشت، مشروع است و معتقدم این به عنوان یک هدف برای ما و همه مردم کردستان باقی می‌ماند. آنچه برای ما پس از داعش مهم است، مرزهای کردستان است. ما باید این مرزها را که با خون پیشمرگه‌‌ها آزاد شده‌‌اند، تعیین کنیم». نخست وزیر دولت اقلیم در مورد استقلال کردستان پس از آزادی موصل نیز اظهار داشت: «به هر سمتی برویم، نخست باید بدانیم حیاط خانه ما تا کجاست. یعنی چه در عراق بمانیم و چه مستقل شویم، یا اگر فدرالی یا کنفدرالی باشیم، اولویت نخست تعیین مرزهایی است که با فداکاری فرزندان این ملت و پیشمرگه‌‌های کرد آزاد شده است».
بر اساس این موضع‌گیری‌ها می‌توان گفت دولت اقلیم کردستان از مشارکت در آزادسازی موصل اهدافی را دنبال می‌کند که هدف که مهمترین آن‌ها، الحاق موصل به دولت اقلیم و منطقه کردستان است. این هدفی است که هم دولت عراق حتماً با آن مقابله خواهد کرد و هم مورد تأیید و حمایت بین‌المللی نیست. با این حال، بارزانی دستکم از آن به عنوان ابزاری برای فشار جهت استقلال اقلیم بهره خواهد گرفت.
نظر شما
