موافقان و مخالفان توافق روسیه و آمریکا بر سر سوریه
کمتر از دو روز پس از اعلام توافق آمریکا و روسیه بر سر برقراری آتش‌بس در سوریه و انجام عملیات مشترک علیه گروه‌های تروریستی، بحث‌ها درباره بخت موفقیت این توافق به صورت جدی جریان دارد. در این میان، موافقت‌ها و مخالفت‌های اعلام شده با این توافق از سوی طرف‌های مختلف، امکان بررسی این موضوع را بیشتر کرده است. در همین راستا، صبح امروز اعلام شد که دولت سوریه موافقت رسمی خود را با توافق آتش‌بس که قرار است همزمان با عید قربان اجرایی شود، اعلام کرده است. در همین حال منابع آگاه اعلام کردند به زودی و بنا به دلایل انسانی اقدامات نظامی در شهر حلب پایان خواهد یافت. منابع مذکور اعلام کردند این توافق به طور کامل با اطلاع دولت سوریه صورت گرفته و دولت با آن موافقت کرده است.
این منابع اظهار داشتند که یکی از اهداف این توافق، دستیابی به راه حلی سیاسی برای بحران سوریه است؛ ضمن اینکه در این توافق از آتش‌بسی است که اجازه می‌دهد تا کمک‌های انسانی وارد شهر حلب شود، صحبت شده است. این منابع افزودند درخواست آمریکا از گروه‌های مسلح این است که خود را از گروه تروریستی «جبهة النصره» جدا کرده و مرکزی را برای هماهنگی با روسیه و آمریکا با هدفِ هدف قرار دادن گروه‌های تروریستی داعش و جبهة النصره با استفاده از هواپیماها و دستگاه‌هایی با دقت بالا ایجاد کنند. این منابع ادامه دادند که این توافق تأکید دارد که تغییر نام جبهه النصره، ماهیت تروریستی آن را تغییر نمی‌دهد. وزرای خارجه روسیه و آمریکا پیشتر از توافق برای برقراری آتش‌بس در سوریه خبر دادند و روسیه اعلام کرد که دولت سوریه از این توافق مطلع و آماده اجرای آن است.
ساعاتی بعد و در اوایل ظهر امروز، شبکه خبری «الجزیره» از موافقت معارضین مسلح سوری با طرح آتش‌بس پیشنهادی کری- لاوروف خبر داد و اعلام کرد که این گروه‌ها به زودی ملاحظات خود درباره بندهای این طرح را به آمریکا ارائه می‌دهند. این درحالی است که پیشتر اخباری کاملاً مغایر با این ادعا منتشر شده بود. بر اساس گزارش «الجزیره»، زکریا ملاحفجی، از چهره‌های ارشد گروه‌های مسلح سوریه با اعلام این خبر گفت که مخالفان مسلح با ایجاد زمینه مناسب برای ورود کمک‌های انسانی به مناطق تحت محاصره موافقت کردند. وی همچنین اعلام کرد که معارضین مسلح به زودی لیستی از ملاحظاتشان درباره بندهای توافق آتش‌بس را به آمریکا ارائه می‌کنند که برجسته‌ترین آنها مربوط به تضمین پایبندی نظام سوریه به آتش‌بس و مکانیسم مجازات ناقضان آتش‌بس است.
پیشتر، اخبار ضد و نقیضی درباره پذیرش توافق آمریکا- روسیه پیرامون بحران سوریه منتشر شده بود که نشان از آشفتگی در صفوف مخالفان و سردرگمی آنها دارد. این مسئول هیات معارضین سوریه اعلام کرد که معارضین همچنان بندهای توافق آتش‌بس درباره مسائل سیاسی را در دست بررسی دارند، اما درباره بندهای مربوط به توقف درگیری‌ها موضعی موافق دارند. پیشتر، مایکل راتنی، فرستاده ویژه آمریکا به سوریه از گروه‌های مخالف سوری خواسته بود به آتش‌بس اعلام شده پایبند باشند.
گفتنی است پیش از اعلام این خبر، گفته می‌شد در پی تردید معارضان سوری برای پذیرش توافق آتش‌بس روسیه و آمریکا درباره سوریه، نماینده واشنگتن در سوریه در پیامی به آنها تلاش کرد که اطمینان‌های لازم را به مخالفان بدهد و همزمان آنها را از ارتباط با جیش الفتح بازدارد. بر اساس گزارش «العهد»، مایکل راتنی، فرستاده آمریکا به سوریه اعلام کرد که همکاری با جبهه فتح الشام (النصره)، عواقب وخیمی را برای دیگر گروه‌های معارض سوری خواهد داشت که در صورت ورود این گروه‌ها به توافق پیشنهادی آمریکا و روسیه باید چنین ارتباطی را کنار بگذارند. وی در نامه‌ای به گروه‌های معارض مسلح سوری از آنها خواست تا به توافق مذکور پایبند باشند مضاف بر این که این توافق برای آنها «حق دفاع از خود را در برابر حملات ارتش سوریه و روسیه» را محفوظ می‌داند.
راتنی ادامه داد که این توافق به بمباران هوایی روسیه و ارتش سوریه علیه پایگاه‌های معارضان و غیرنظامیانی که در منطقه تحت کنترل آنها زندگی می کنند، پایان می دهد. بر اساس این نامه، واشنگتن از این شبه‌نظامیان خواسته تا راهشان را گروه جبهه النصره جدا کرده و در غیر این صورت با تبعات این کار مواجه شوند؛ ظاهرا به این شورشیان قول داده شده که حق تلافی کردن برای آنها محفوظ می ماند. مایکل راتنی، فرستاده ویژه آمریکا به سوریه در این نامه خطاب به «گروه های مخالف مسلح سوری» نوشته است، آمریکا منتظر «تأییدیه» از جانب معارضین است برای آنکه آماده پایبندی به توافق آتش‌بس روز جمعه باشند. این نامه، این توافق را بهترین راه برای کاهش تعداد تلفات توصیف کرده است. این نامه که به زبان عربی بوده توسط خبرگزاری های رویترز و فرانسه مشاهده شده است.
راتنی در این نامه نوشته این آتش‌بس که بر اساس توافق باید در تاریخ ۱۲ سپتامبر آغاز شده و دست کم هفت روز طول بکشد موثرتر از توافقات مشابه قبلی خواهد بود. او همچنین در این نامه بند توافق مربوط به ممنوع کردن حملات نیروی هوایی سوریه در برخی مناطق تحت کنترل مخالفان را تحسین کرده است. بر اساس گزارش رویترز، در این نامه تصریح شده، اگر چنین حملات هوایی چه از جانب جنگنده‌های سوریه و چه از جانب جنگنده‌های روسی انجام شوند این شورشیان این حق را دارند که در دفاع از خود دست به ضد حملات بزنند. دیپلمات آمریکایی همچنین شدیداً به معارضین نسبت به پیوستن به گروه فتح الشام که همان جبهه النصره قبلی اما با نامی جدید است هشدار داده و گفته کسانی که این هشداررا نادیده بگیرند باید با «تبعات سختی» روبرو شوند. در همین حال، استفان دی میستورا، فرستاده سازمان ملل به سوریه به معارضان سوری نسبت به هر گونه همکاری با جبهه فتح الشام هشدار داد. به این ترتیب، آن‌گونه که مشخص است، هنوز رایزنی‌ها برای وارد کردن توافق به مرحله اجرایی در جریان بوده و این توافق در وضعیت شکننده‌ای قرار دارد.
نظر شما
