آیا راه برای ورود مینو خالقی به مجلس باز می‌شود؟
نمایندگان مجلس امروز با رأی مثبت به استفساریه‌ای مصوب کردند که شورای نگهبان نمی‌تواند پس از اعلام صحت انتخابات حوزه انتخابیه مربوطه، صلاحیت منتخب را رد و به این وسیله آرای او را باطل کند. این استفساریه پیش از این در مجلس به تصویب رسیده بود اما مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفته بود. حالا باید دید این بار شورای نگهبان این مصوبه را تایید می کند یا اینکه رد می کند و کار حل و فصل این ماجرا به مجمع تشخیص مصلحت نظام سپرده می شود. اما اگر نهایتا این مصوبه تایید شود بار دیگر مسئله ورود مینو خالقی به مجلس دهم مطرح می شود، مسئله ای که اساسا کل ماجرا از آنجا شروع شد.
مجلسی که بر نظر خود اصرار دارد
در استفساریه امروز مجلس که جهت تامین نظر شورای نگهبان اصلاح شده، این سوال مطرح شده که آیا با توجه به مفاد تبصره ۴ ماده ۵۲ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۷۸/۹/۷ و اصلاحات بعدی آن مبنی بر اینکه پس از اعتراض نامزد انتخابات به رد صلاحیت خود از سوی هیأت مرکزی نظارت، شورای نگهبان ۲۰ روز پس از اظهارنظر هیأت مرکزی نظارت «نظر قطعی و نهایی» خود را در خصوص تأیید یا رد صلاحیت داوطلبان به وزارت کشور اعلام خواهد نمود؟، آیا شورای نگهبان می‌تواند پس از اعلام صحت انتخابات حوزه انتخابیه مربوطه صلاحیت منتخب را رد کند و به این وسیله آرای او را باطل نماید؟
در پاسخ این استفساریه آمده است: خیر، پس از اعلام نظر قطعی و نهایی شورای نگهبان در مهلت ۲۰ روزه مذکور در تبصره چهار ماده ۵۲ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی درباره صلاحیت یک نامزد انتخابات و بعد از اعلام صحت انتخابات حوزه انتخابیه مربوطه با رعایت «قانون لزوم رسیدگی دقیق به شکایات داوطلبین رد صلاحیت شده در انتخابات مختلف (مصوب ۱۳۷۸/۸/۲۲ مجمع تشخیص مصلحت نظام)» این شورا نمی‌تواند اظهار نظر مجددی درباره صلاحیت آن نامزد یا منتخب داشته باشد و چنانچه مدارک جدیدی درباره او به شورا رسیده باشد، این مدارک طبق ماده ۳۰ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی در زمان بررسی اعتبارنامه‌های منتخبان مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
نمایندگان مجلس با ۱۵۱ رأی موافق، ۶۶ رأی مخالف و ۹ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۱ رأی، با این استفساریه موافقت کردند.
امیدی به تایید شورای نگهبان نداریم
علی مطهری دراین خصوص با تاکید بر اینکه اصلاحات اعمال شده در این استفساریه با حضور نماینده شورای نگهبان در کمیسیون شوراها انجام شده تاکید کرد: این احتمال وجود دارد که مصوبه امروز مجلس به تایید شورای نگهبان برسد اما اگر شورای نگهبان هم این مصوبه را رد کند قاعدتا مجلس بر نظر خود اصرار می‌کند و مصوبه به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع خواهد شد.
محمدجواد فتحی عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس نیز در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی ایلنا، با ابراز ناامیدی از تایید نهایی طرح استفساریه قانون انتخابات، اعلام کرد: باتوجه به برداشت موسع از مفهوم نظارت مقرر در اصل ۹۹ قانون اساسی به نظر می‌رسد، اراده و نظر شورای نگهبان معطوف به این معناست که این استفساریه انجام نشود.
او با تاکید بر اینکه نصّ صریح قانون نیاز به تفسیر ندارد، گفت: هنگامی که نصّ صریح ماده ۵۲ قانون انتخابات بر این استوار است که هیات نظارت و شورای نگهبان باید ظرف ۲۰ روز درباره صلاحیت نامزدهای انتخاباتی اظهارنظر کند و قانونگذار به‌طور مشخص مهلت تعیین کرده یعنی پس از سپری شدن این مهلت ۲۰ روزه، حق اظهارنظر از شورای نگهبان ساقط شده است.
عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در شرایطی که قانون انتخابات به تایید شورای نگهبان رسیده است، نمی‌توانیم بگوییم که نصّ صریح این قانون با نظارت استصوابی مدنظر شورای نگهبان در تعارض است، مشخص نیست برداشت شورای نگهبان از قانون اساسی بر پایه کدام اصول صورت گرفته است.
او گفت: واقعیت این است که هر طور این تصمیم شورای نگهبان را به لحاظ حقوقی بررسی می‌کنیم، متوجه نمی‌شویم با چه استدلال و تعبیری این استفساریه را مغایر قانون اساسی تشخیص داده‌اند.
فتحی همچنین با اشاره به بار حقوقی متفاوت اصطلاحاتی چون «نامزد»، «منتخب» و «نماینده» در قانون انتخابات، بر لزوم استنباط متفاوت از این الفاظ تاکید کرد و گفت: فارغ از این مباحث حقوقی به نظر می‌رسد اراده شورای نگهبان بر این استوار است که نظارت استصوابی را تا جایی که می‌تواند گسترش دهد و باتوجه به این اراده، این شورا توجهی به بار حقوقی متفاوت این اصطلاح‌‌ها نخواهد داشت.
او با اشاره به بازگشت این طرح استفساریه به مجلس و احتمال تصویب آن باتوجه به اصلاحاتی که در کمیسیون صورت خواهد گرفت، اعلام کرد: باتوجه به اراده‌ای که در این رابطه وجود دارد، به نظر می‌رسد نباید نسبت به تصویب این طرح در مجلس و به‌ویژه تایید نهایی آن در شورای نگهبان آن‌چنان امیدوار بود.
عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی با اشاره به لزوم پاسخگویی شورای نگهبان گفت: هنگامی که شورای نگهبان اعلام می‌کند که فلان مصوبه مجلس مغایر با قانون اساسی یا شرع است، باید استدلال خود را نیز بیان کند و صرف اینکه اعلام کند این طرح مغایر قانون یا شرع است، کفایت نمی‌کند.
آیا این مصوبه عطف به ما سبق می‌شود؟
مطهری اما یکی از کسانی است که می گوید مصوبه امروز نمایندگان در مورد استفساریه قانون انتخابات مجلس احتمالا زمینه ورود مینو خالقی را به مجلس فراهم می‌کند.
نائب رئیس مجلس درباره اینکه آیا با تصویب این استفساریه زمینه ورود مینو خالقی به مجلس فراهم می شود یا خیر؟ گفت: البته این مصوبه ناظر به آینده است و صرفا به خاطر موضوع خانم خالقی نیست ولی احتمالا مشکل ایشان را هم حل می‌کند.
وی اضافه کرد: حقوقدانان می‌گویند همیشه استفساریه عطف به ماسبق می‌شود زیرا قانونگذاری جدید نیست بلکه همان قانون قبلی است و فقط برداشت جدیدی از آن صورت می‌گیرد لذا این مصوبه هم به طور خودکار عطف به ماسبق می شود و احتمالا زمینه ورود خانم خالقی به مجلس را فراهم می‌کند.
با این حال حسین مقصودی سخنگوی کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با تسنیم گفت: این قانون در صورت تأیید شورای نگهبان عطف به ما سبق نمی‌شود.
وی با بیان اینکه در صورت تأیید و اجرای این مصوبه مجلس، خانم مینو خالقی به مجلس راه پیدا نمی‌کند، ادامه داد: در زمان بررسی استفساریه اصلاح بندی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی در کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس مصوب شد که این اصلاح برای دوره‌های آتی انتخابات پارلمان است.
نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه آنچه در جلسه علنی مجلس تصویب شد، برای روشن شدن زمانبندی نظارت شورای نگهبان در انتخابات است، تصریح کرد: در جلسه امروز پارلمان قانونی که پیش از این تصویب شده بود و به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز رسیده بود، شفاف‌سازی شد.
سخنگوی کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس تأکید کرد: برخی اظهارنظرها درباره اینکه خانم مینو خالقی به مجلس راه پیدا می‌کند، نادرست است چراکه استفساریه‌ای که در مجلس به تصویب نمایندگان رسید، عطف به ماسبق نمی‌شود.
همچنین محمدجواد کولیوند نماینده مردم کرج در این خصوص گفت: طرح استفساریه از زمان تصویب شدن قابلیت اجرا را دارد اما قانون عطف ما به سبق نمی‌شود و از این پس اجرا می‌شود.
وی درباره برخی جوسازی‌ها از سوی برخی نمایندگان تصریح کرد: ما در استفساریه، ابهام موجود در قانون را برطرف کردیم و این برگشت به عقب ندارد و در انتخابات آینده قابل اجراست.
نظر شما
