مجلس نمایندگان آمریکا قانون تحریم ایران را ۱۰ سال تمدید کرد
در شرایطی که با انتخاب دونالد ترامپ جمهوری خواه به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا، حاکمیت در این کشور یکپارچه شده و در اختیار حزب جمهوری خواه قرار گرفته، شب گذشته مجلس نمایندگان آمریکا، به تمدید قانون تحریم‌های ایران رأی داد؛ اقدامی که مطبوعات آمریکایی آن را به منزله پیامی برای ایران ارزیابی کرده‌اند. شب گذشته، مجلس نمایندگان آمریکا با اکثریت قاطع آرا (۴۱۹ موافق و یک مخالف) به تمدید قانون تحریم‌های ایران (ISA) رأی داد. این قانون، مبنای تحریم‌هایی است که بر سر مسأله هسته‌ای، در حوزه انرژی، بانکداری و صنایع دفاعی علیه ایران تصویب شده بود. در صورت عدم تمدید، اعتبار این قانون انتهای سال جاری میلادی به پایان می‌رسید.
الیوت انگل، ارشد‌ترین نماینده دموکرات در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان و از حامیان این طرح گفته است: «به رغم مبارزات سخت انتخاباتی و تغییر و جابجایی قدرت، رهبری آمریکا در عرصه بین‌المللی دچار لغزش نمی‌شود». در همین زمینه، اد رویس، رئیس کمیته سیاست خارجی مجلس نمایندگان و تهیه کننده این طرح نیز اظهار داشت: «انقضای این قانون می‌تواند بر خسارات ناشی از توافق خطرناک هسته‌ای باراک اوباما با ایران بیفزاید و این پیام را ارسال کند که آمریکا دیگر مخالفتی با نقش مخرب ایران در خاورمیانه ندارد». در پی تصویب این قانون، قانونگذاران هر دو حزب اعلام کرده‌اند امیدوارند که حمایت فراجناحی از موضعی سرسختانه علیه ایران در دوره ریاست جمهوری آینده امریکا نیز ادامه یابد. در مقابل، دبیر شواری عالی امنیت ملی ایران در واکنش به تصویب تمدید قانون تحریم‌های ایران اعلام کرد ایران آماده اقدام متقابل است. دریابان شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی تمدید تحریم‌ها را «به معنای لگد زدن برجام» دانست و گفت: «اگر تحریم‌ها را تمدید کنند به منزله لغو برجام است که ما در مقابل با اجرای بسته فنی فراهم شده که تهیه شده آن را به سرعت اجرا خواهیم کرد».
از جمله دیگر مصوبات مجلس نمایندگان، تصویب تحریم‌های جدید علیه هر کسی بود که برای دولت سوریه حمایت مالی، فنی و دیگر انواع حمایت را فراهم آورد. این قانون که به اتفاق آرا به تصویب رسید نیز مشخصاً ایران و همچنین روسیه را هدف قرار خواهد داد. اعضای مجلس نمایندگان مدعی هستند، هدف از تصویب این قانون، «توقف کشتار گسترده مردم سوریه» است. روزنامه «واشنگتن پست» ضمن پرداختن به این موضوع اشاره می‌کند، دولت اوباما در تلاش بوده تصویب این دو قانون را هرچه بیشتر به تعویق بیندازد؛ هرچند هیچ گاه نگفته که آنها را وتو خواهد کرد. از سوی دیگر، مشخص نیست دونالد ترامپ، رئیس جمهور جدید آمریکا نیز در قبال آنها چه موضعی اتخاذ کند. با این حال، به عقیده این روزنامه، تصویب این قوانین پیامی از جانب مجلس نمایندگان است، مبنی بر اینکه اعضای این مجلس خواستار رویکردی سخت گیرانه در قبال ایران بر سر سوریه هستند.
هرچند آمریکا در کنار دیگر اعضای گروه ۱+۵ سال گذشته با برداشته شدن تحریم‌های ایران در موضوع هسته‌ای موافقت کرد، اعضای کنگره مدعی هستند، تمدید قانون تحریم‌های ایران لازم بوده تا در صورتی که ایران از انجام تعهدات خود بر اساس توافق خودداری کرد، ساز و کاری برای بازگشت تحریم‌ها وجود داشته باشد. از زمان مطرح شدن این مباحث، دولت اوباما اعلام کرده که به عقیده آنها، وجود قانون ISA غیرضروری است، زیرا رئیس جمهور خود در صورت نیاز اختیار وضع تحریم‌ها علیه ایران را دارد. با این حال، این استدلال مورد پذیرش رهبران کنگره قرار نگرفته است.
گفتنی است، آنچه در مجلس نمایندگان به تصویب رسید، تمدید قانون ISA بدون انجام هیچ گونه تغییری در آن بود. اما اکنون که این قانون باید در سنا نیز بررسی شد، مباحثی دربار احتمال اضافه شدن بندهای جدید به آن نیز مطرح شده است. باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنا پیشنهاد داده که همزمان با تمدید، بندهایی نیز مربوط به تحریم ایران بر سر آزمایش‌های موشک بالستیک، تهدیدات سایبری و جاسوسی و همچنین فعالیت‌های سپاه پاسداران به این قانون اضافه شود. افزون بر این، لیندسی گراهام، از دیگر اعضای سرشناس سنا پیشنهاد داده، تمدید قانون تحریم‌های ایران، با طرح ارائه یک کمک ۱.۵ میلیارد دلاری به رژیم اسرائیل همراه شود. با این حال، بسیار دشوار است که هر یک از این دو پیشنهاد شانسی برای رأی آوردن داشته باشد، زیرا دموکرات‌های سنا طرفدار تصویب بدون تغییر قانون مذکور هستند.
به اعتقاد واشنگتن پست، تصویب این قانون در مجلس نمایندگان، پیامی برای دونالد ترامپ نیز در خود دارد که در جریان تبلیغات انتخاباتی خود، از پاره کردن توافق هسته‌ای ایران سخن گفته و در مقطعی حتی اولویت نخست دولت خود را انجام این کار دانسته بود. در حقیقت، هرچند همه جمهوری خواهان کنگره منتقد توافق هسته‌ای ایران هستند، اما تقریباً هیچ یک از آنها خواستار پاره کردن توافق نیست و آنچه آنها به دنبال آن هستند، فشار بیشتر و کنترل بیشتر در مورد ایران است. باید اشاره کرد که علاوه بر تمدید قانون مذکور، کنگره آمریکا قرار است بر سر طرحی برای ممنوعیت فروش هواپیمای بوئینگ به ایران نیز رأی گیری انجام دهد؛ طرحی که اوباما تهدید کرده در صورت تصویب، آن را وتو خواهد کرد.
به هر ترتیب، همان‌گونه که اشاره شد، دولت باراک اوباما که حدود دو ماه دیگر کاخ سفید را به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب ایالات متحده از حزب جمهوری‌خواه تحویل خواهد داد، پیشتر در تلاش بود تا اقدام کنگره در تمدید قانون تحریم‌های ایران را به تأخیر بیندازد. یک مقام ارشد دولت اوباما نیز ماه گذشته میلادی در خصوص احتمال وتوی این مصوبه توسط باراک اوباما به رویترز گفته بود: «کاخ سفید همچنان توجه خود را بر حصول اطمینان از اجرای توافق هسته‌ای توسط ایران متمرکز کرده است». این مقام دولت آمریکا بار دیگر تأکید کرده بود که موضع کاخ سفید در خصوص منقضی شدن قانون تحریم‌های ایران این است که انقضای این قانون بر توانایی دولت برای اعمال تحریم‌های جدید در صورت لزوم تأثیری نمی‌گذارد.
نظر شما
