یک قدم تا آزادی

عملیات نیروهای ارتش سوریه برای آزادسازی شهر حلب که از مدتی پیش آغاز شده، شب گذشته، شاهد پیشروی‌های چشمگیر جدیدی بود، به گونه‌ای که بخش عمده‌ای از مناطق تحت کنترل معارضین، به کنترل ارتش درآمد. اکنون تقریباً همه منابع خبری از نزدیک بودن آزادسازی کامل شهر حلب و پایان سلطه معارضین بر بخش شرقی این شهر سخن می گویند. از روز گذشته تاکنون و در جریان عملیات علیه معارضین، نیروهای ارتش سوریه موفق شدند پنج محله دیگر در بخش شرقی حلب را نیز به کنترل خود درآورند. «راشا تودی» می‌نویسد، بنا بر برخی از گزارش‌ها، ۸۵ درصد شرق حلب تاکنون آزاد شده است. «نیویورک تایمز» از آزادسازی ۷۵ درصد سخن گفته و «رویترز» نیز تیتر خود را به نزدیک بودن «بزرگ‌ترین پیروزی» ارتش سوریه اختصاص داده است.

بر اساس گزارش خبرگزاری رسمی سوریه (سانا)، ارتش این کشور توانسته ضربات سنگینی بر معارضین وارد کرده و آنها را وادار به فرار از مناطق تحت کنترل خود کند. به این ترتیب، درصد کنترل ارتش بر بخش شرقی حلب که تا دیروز ۶۵ درصد اعلام می‌شد، اکنون به حدود ۸۵ درصد رسیده است. «راشا تودی» می‌نویسد، بنا بر گزارش‌های میدانی، از جمله بخش‌هایی که روز گذشته به کنترل ارتش سوریه درآمد، یک مرکز درمانی بود که از حدود یک سال پیش، معارضین آن را به یکی از مراکز فرماندهی و عملیات خود تبدیل کرده بودند. این منطقه استراتژیک، به معارضین امکان می‌داد که بر دو بزرگراه که در مجاورت آن قرار دارد، کنترل کامل آتش داشته باشند. بر اساس آخرین گزارش‌ها، در پی تحولات شب گذشته ۳۰۲ غیرنظامی از مناطق تحت درگیری به مناطق امن انتقال داده شدند. از سوی دیگر، طی ۲۴ ساعت گذشته، ۱۱۰۰ ساکن مناطق شرقی حلب نیز به محله‌های خود در مناطق آزاد شده بازگشتند. گفته می‌شود، به تعدادی از معارضین که خود را تسلیم کرده‌اند نیز اجازه خروج داده شده است.

گزارش «نیویورک تایمز» حاکی از آن است که معارضین مسلح تحت بمباران سنگین نیروهای ارتش سوریه، ناچار به عقب نشینی از محله «الشاعر» شده به محله‌های «مارجه» و «معادی» رفته‌اند. منابع خبری نزدیک به معارضین می گویند، روحیه این افراد در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد. نهاد «ناظر حقوق بشر سوریه» کنترل ارتش بر دست کم ۷۵ درصد بخش شرقی حلب را تأیید کرده است. گزارش نیویورک تایمز همچنین حاکی از آن است که در ساعات اولیه صبح امروز، در نتیجه حملات ارتش سوریه، مواضع معارضین در دیگر بخش‌های شهر نیز در حال سقوط بوده است. در همین راستا، در محله‌های «سیف الدوله» و «الزبادیه» در جنوب حلب، نبردهای کوچه به کوچه جریان داشته است. گفتنی است، نیروهای ارتش سوریه و همچنین روسیه، روز گذشته هشدار شدیدی به معارضین باقی مانده در بخش‌های شرقی حلب دادند. در همین راستا، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه اعلام کرد، در صورتی که معارضین از نبرد دست نکشیده و از شهر خارج نشوند، محو خواهند شد. ارتش سوریه نیز اعلام کرده تا زمان خروج کامل معارضین از شهر، هیچ آتش بسی را نمی‌پذیرد و اجازه هم نخواهد داد معارضین از آتش بس برای تجدید قوای خود استفاده کنند.

باید اشاره کرد، همزمان با پیشروی‌های ارتش سوریه، معارضین فعال در بخش شرقی، حملات خود را متوجه دو شهرک شیعه نشین «فوعه» و «کفریا» در استان ادلب کرده و به نحوی تلاش داشته‌اند از این طریق، از دولت سوریه انتقام بگیرند. در همین راستا، تنها در شب گذشته، حملات معارضین به این شهر سبب کشته شدن دست کم ۱۰ غیرنظامی شد که اغلب آن‌ها اعضای یک خانواده بودند. برخی منابع شمار کشته شدگان را ۱۲ نفر اعلام می‌کنند. به هر ترتیب، آزادسازی کامل شهر حلب اکنون قطعی به نظر می‌رسد. «رویترز» نیز در همین زمینه نوشته از سال ۲۰۱۲ تاکنون، هیچ گاه پیروزی نیروهای ارتش سوریه در حلب و دستیابی به کنترل کامل این شهر تا این حد نزدیک نبوده است.

از سوی دیگر، منابع آگاه حاضر در حلب خبر می‌دهند که سرکرده‌های معارضین به صدور بیانیه‌ای از سوی شورای امنیت مبنی بر آتش بس در این شهر امید بسته بودند که این اتفاق رخ نداد. پس از این مسئله بود که معارضین در ریف حلب قصد داشتند نبرد محور «جمعیه الزهراء» واقع در غرب این شهر را آغاز کنند تا بگویند که افراد محاصره شده در مناطق شرقی رها نشده‌اند ولی هیچ تغییری در آنجا رخ نداد. در صورتی که این حمله موفقیت آمیز هم باشد، چیزی را در تصمیم برای آزادسازی حلب تغییر نمی‌دهد. گویا تروریستها قصد داشتند از طریق بمباران شهرکهای «فوعه و کفریا» معادله‌ای شبیه معادله «فوعه و کفریا- مضایا و زبدانی» را تحمیل کنند ولی این راهبرد نیز راهی به جایی نبرد. یک فرمانده میدانی نیز اعلام کرد که ارتش سوریه قصد دارد راه را برای تماس با تروریستهایی که مذاکره را پذیرفته‌اند باز بگذارد. ارتش به تروریستها اعلام کرد که چاره‌ای جز تسلیم شدن ندارند. ارتش سوریه که به قلعه حلب نزدیک شده است، ولی همچنان فضایی را باز گذاشته و به تروریستها اعلام کرده است، کسانی که قصد دارد به سوی جنوب عقب نشینی کند باید با سلاح شخصی خود این منطقه را ترک و سلاحهای سنگین خود را جا بگذارند.

به گفته وی، بسیاری از گروههای تروریستی سوری مشکلی با مذاکره یا تماس با دولت ندارند، ولی مشکل اصلی این است که شخص واحدی برای اتخاذ تصمیم ندارد. از شب گذشته دهها تروریست خود را تحویل داده‌اند و سایر گروهها نیز در پی خروج از این منطقه هستند. برخی از آنان نیز تمایل دارند که به سوی ادلب بروند، ولی گروههایی عنصر خارجی زیادی دارد بر مبارزه و عدم تسلیم شدن تأکید دارند. شبکه خبری «المیادین» نیز اعلام کرد که ۱۰۰ تروریست خود را تحویل ارتش سوریه داده‌اند. منابع خبری وابسته به معارضان نیز ضمن اذعان به پیشروی ارتش سوریه، همچنان ادعا می‌کنند که معارضین در برخی از جبهه‌ها از خود مقاومت نشان می‌دهند.