مذاکرات صلح سوریه امروز در پایتخت قزاقستان آغاز شد
پس از چندین هفته مقدمه‌چینی و برنامه‌ریزی، نخستین دور مذاکرات آستانه برای حل و فصل بحران سوریه آغاز شد. نخستین دور مذاکرات آستانه به منظور حل و فصل بحران سوریه، صبح امروز با سخنرانی وزیر خارجه قزاقستان آغاز شد. وزیر خارجه قزاقستان در سخنرانی خود برای افتتاح مذاکرات صلح سوریه گفت که بحران این کشور تنها از طریق مذاکره حل خواهد شد. همچنین بشار جعفری نماینده هیئت سوری در نشست صلح سوریه گفت: «مذاکرات آستانه، ثمره تلاش طرف‌های مختلف، به ویژه ایران و روسیه است». وزیر خارجه سوریه نیز در نطق خود در مذاکرات آستانه گفت که مبارزه با تروریسم نیازمند بستن مرزها با ترکیه است.
مذاکرات صلح سوریه در پایتخت قزاقستان، در حالی آغاز می‌شود که رومان واسیلنکو، معاون وزیر خارجه قزاقستان بیان کرده که 15 گروه معارض و مخالف دولت در این مذاکرات شرکت می‌کنند و همچنین ایالات متحده آمریکا نیز در سطح سفیر به این مذاکرات آمده است. در عین حال، سخنگوی معارضان گفته که گروه‌های معارض در این مذاکرات، تنها در مورد آتش‌بس گفت وگو خواهند کرد، نه چیزی بیشتر از آن. واسیلنکو بیان کرده که شرکت ایالات متحده در این مذاکرات در سطح سفیر و نه نماینده ویژه برای مذاکرات چندان ناامید کننده نیست. وی گفته که نباید به این موضوع در حد یک جنبه منفی نگاه شود. پیش از این، وزیر سابق امور خارجه آمریکا گفته بود، از هر گونه گفت وگو و مذاکره میان طرف‌های درگیر در سوریه استقبال می‌کند.
علاوه بر این، خبرگزاری اسپوتنیک گزارش داده که 15 گروه از معارضان سوری در مذاکرات امروز حاضر هستند، ولی این گروه‌ها با یک هیأت رسمی در این مذاکرات حضور ندارند. واسیلنکو بیان کرد: امروز 15 گروه از معارضان سوری در آستانه حضور دارند. این‌ها گروه‌هایی هستند که با آتش‌بس تعیین شده سراسری در ماه دسامبر توسط روسیه و ترکیه موافقت کرده و به آن پایبند ماندند. تا جایی که من می‌دانم، گروه‌های مسلح و معارض، هیچ رهبری رسمی برای مذاکرات ندارند و هیچ شخص یا فردی از سوی سایر گروه‌ها اختیارات لازم برای نمایندگی را ندارد. آن‌ها هر یک جداگانه در این مذاکرات حضور دارند و مواضع خود را با هم هماهنگ می کنند.
به گفته وی، قرار است طرف‌های حاضر در مذاکرات، امروز روی یک پیش‌نویس نهایی از توافق برای آینده سوریه گفت وگو کنند. این مذاکرات به نظر تا پایان روز سه‌شنبه ادامه خواهد داشت یا شاید زودتر از آن نیز به پایان برسد. واسیلنکو گفته همه چیز بستگی به آن دارد که مذاکرات چه شکل پیش برود. در همین حال، در حالی که مذاکرات در حال شروع است، سخنگوی معارضان در این مذاکرات بیان کرده که هدف آن‌ها در این روز، تنها نجات آتش‌بس تعیین شده از سوی ترکیه و روسیه است. یحیی العریدی با متهم کردن ایران و دولت سوریه به نقض آتش‌بس بیان کرده است: «ما وارد هیچ مذاکره سیاسی نخواهیم شد و امروز همه چیز حول پایدار کردن آتش‌بس و تسهیل کمک‌های بشر دوستانه به مناطق تحت محاصره خواهد چرخید». وی ادامه داد: «اگر دولت سوریه فکر می‌کند که حضور ما در آستانه به معنی تسلیم است، دچار توهم شده است».
گفتنی است روز گذشته نیز خبرگزاری اسپوتینک به نقل از بشار جعفری نوشت دستور کار مذاکرات آستانه شامل تقویت آتش‌بس و همچنین تفکیک گروه‌های تروریستی از گروه‌هایی است که به آتش‌بس پایبند مانده‌اند. وی همچنین یافتن زمینه‌ای مشترک برای مبارزه با تروریست‌ها را از دیگر محورهای مذاکرات آستانه دانست. روزنامه «نیویورک تایمز» نیز تقویت آتش‌بس سوریه را مهمترین دستور کار مذاکرات آستانه دانسته و به نقل از یحیی العریدی، سخنگوی هیأت معارضین در مذاکرات نوشته: «در صورتی که این امر (تقویت آتش‌بس) محقق شود، می‌تواند به پیشبرد فرایند سیاسی کمک کند». وی همچنین اشاره کرده که در این مذاکرات، برنامه‌ای برای صحبت درباره وضعیت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه وجود ندارد.
نگاهی به مواضع مطرح شده از سوی نمایندگان هیأت‌های دولت سوریه و معارضین، نشان می‌دهد که دلیل اشاره جابری انصاری به بعید بودن احتمال مذاکرات مستقیم دو طرف در نشست آستانه چیست. در حقیقت، می‌توان گفت که مذاکرات آستانه تنها نقطه آغازی برای گفت‌وگوهای سیاسی میان طرفین است و تنها در صورت توافق همه طرف‌ها بر سر موضوعات اصلی مطرح در این مذاکرات، فرایند سیاسی قابلیت آغاز دارد. در همین راستا، روزنامه سعودی «الحیات» نیز روز گذشته مذاکرات آستانه را بیشتر نظامی دانست تا سیاسی و نوشت: «ظاهراً مذاکرات آستانه بیش از آنکه سیاسی باشد، رنگ‌وبوی نظامی دارد و هدف از آن تثبیت آتش‌بس در این کشور در حضور یک هیأت سیاسی و نظامی است که به نمایندگی از دولت و معارضان سوری در آن حضور دارند و نقش معارضان سیاسی نیز فقط ارائه مشاوره است».
این روزنامه همچنین نوشت این مذاکرات در حالی برگزار می‌شود که ارتش سوریه پس از آزادسازی حلب در موضع قدرت قرار دارد. یک دیپلمات اروپایی در این زمینه تصریح کرده: «معارضان واقعاً نگران هستند که نمایندگان گروه‌های معارض که به این نوع مذاکرات بین‌المللی عادت ندارند، به راه حل سیاسی سوق داده شوند که به سود نظام سوریه است». در این چهارچوب، می‌توان گفت، نقش قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای حاضر در مذاکرات، یعنی ایران، روسیه و سوریه، همان‌گونه که از ابتدا و در چارچوب بیانیه سه کشور در مسکو نیز بیان شده، تضمین پایبندی طرفین به آتش‌بس است. به عبارت دیگر، ایران و روسیه در این چارچوب نقش هماهنگی با دولت سوریه برای استمرار آتش بس و فراهم‌سازی مقدمات فرایند سیاسی را بر عهده دارند و در مقابل، ترکیه نیز چنین نقشی را در رابطه با معارضین ایفا می‌کند. مجموعه این عوامل حاکی از آن است که نباید انتظارها را از نشست امروز آستانه بیش از حد بالا برد و صرف توافق طرف‌های دخیل بر سر استمرار آتش‌بس و کلیات مربوط به آغاز فرایند سیاسی، می‌تواند به خودی خود دستاوردی مهم و قابل توجه به شمار رود.
نظر شما
