کلنگ کار که به زمین زده شد فریاد کارشناسان و فعالان محیط زیست بلند شد. عملیات اجرایی طرح ملی شیرینسازی و انتقال آب خلیج فارس با عنوان طرح ملی ساقی کوثر، اردیبهشت سال ۱۳۹۲ با فرمان محمود احمدینژاد آغاز شد تا بلکه شهرهای فلات مرکزی همچون یزد و کرمان لبی تر کرده، از خشکسالی نجات یابند. اما همان زمان عدهای از کارشناسان طرح را شکستخورده قلمداد کردند و با احتساب هزینههای مالی و زیست محیطی آن را فاقد توجیه دانستند. طرح متوقف شد تا زمانی که زمزمههایی درباره از سرگیری آن در دولت یازدهم به گوش خورد.
مسئولان وزارت نیرو از آن به عنوان یک پروژه جدی نام بردند و از عملیاتی شدن آن در آیندهای نزدیک خبر میدادند. از طرف دیگر آمادگی چندی پیش قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) راه را هموارتر کرد.
سخنان رئیس جمهور در جمع مردم یزد نیز مهر تاییدی بر زمزمههای پراکنده اجرایی شدن طرح انتقال آب شد. به گفته روحانی، 4 هزار میلیارد تومان برای این طرح اختصاص داده شده است: در تهران تصویب شده تا از صندوق توسعه ملی 400 میلیون دلار برای این طرح اختصاص داده شود. در حالی که بر اساس تحقیقات، انتقال آب نیازمند اجرای بیش از ۹۰۰ کیلومتر لوله انتقال، بیش از ۲۰۰کیلومتر تونل و ۱۵مرحله پمپاژ آب هستند که نیازمند سرمایهگذاری بالغ بر ۱۸۹هزار میلیارد ریال تنها برای یک استان است.
شیرینسازی و انتقال آب خلیج فارس با هدف تامین بخشی از نیاز آب صنعت و شرب استانهای هرمزگان، کرمان و یزد برنامهریزی شده است که اجزای مختلفی از جمله احداث تاسیسات نمکزدایی، احداث خطوط انتقال آب و احداث ایستگاههای پمپاژ و تامین برق را در برمیگیرد. پرهزینهترین قسمت این پروژه شامل احداث خطوط انتقالی آبرسانی در حدود ۱۱۰۰کیلومتر است که علاوه بر صرف هزینههای بسیار تخریب محیط زیست را نیز در پی دارد.
بر اساس تحقیقات انجامشده ورود مقادیر زیادی پساب نمک به دریا منجر به نابودی آبزیان و تخریب اکوسیستم دریا تا شعاع چند کیلومتر میشود همچنین تغییرات حرارتی در محل ورود پساب آبشیرینکنها به دریا منجر به تغییرات بیولوژیکی و تاثیرات غیر قابل بازگشت بر آبزیان میشود. از دیگر تاثیرات این آبشیرینکنها بر محیط زیست میتوان به وابسته بودن تاسیسات نمکزدایی به انرژی حرارتی اشاره کرد که پیامد آن نشر گازهای گلخانهای و گرم شدن زمین است.
اما رئیس سازمان حفاظت محیط زیست چندی پیش با اشاره به مشکلات کم آبی در کشور گفته بود طرحهای آبی به ویژه در زمینه انتقال آب باید کارشناسی شده و با نظارت سازمان حفاظت محیط زیست باشد تا منابع آبی کشور از بین نرود.
ابتکار همچنین در بخشی از گفت و گوی نوروزی خود با خبرآنلاین اجرای این پروژه را منوط به ارزیابیهای زیست محیطی دانست و گفت: انتقال آب از دریا و از منابع آب دریایی با استفاده از آبشیرینکنها می تواند به عنوان یک گزینه در انتهای کار انتخاب شود. اما مهمترین گزینه در بحث فلات مرکزی اصلاح الگوی کشاورزی است. زیرا با همین سیستم کشاورزی نمیتوان ادامه داد.
این درحالی است که برخی از صاحبنظران معتقدند با وارد کردن این اعتبارات در اصلاح الگوی کشاورزی همان منابع آب به دست میآید و نیازی به انتقال آب نیست اما برخی کارشناسان معتقدند با روند خشکسالیها و بحث تغییرات اقلیمی، مشروط به رعایت الزامات زیست محیطی آب از دریای عمان به فلات مرکزی منتقل شود. (منبع: خبرآنلاین)